Vì sao tiêu của Campuchia có giá cao như vậy? Vì họ tổ chức sản xuất theo các tiêu chuẩn an toàn, xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý... Rồi người đứng đầu ngành thương mại nước này mang sản phẩm đến tiếp thị trực tiếp với các nhà tiêu dùng lớn ở những thị trường cao cấp. Trước hồ tiêu, hạt gạo Campuchia cũng gây được tiếng vang trên thị trường thế giới, cũng khiến những người trồng lúa VN chua chát khi chúng ta vốn được coi là "cường quốc" xuất khẩu gạo nhưng vẫn chưa thể xây dựng được thương hiệu gạo, chưa khẳng định được chất lượng ở thị trường thế giới.
Trở lại với hạt tiêu VN, giá tiêu xuất khẩu đạt mức cao nhất khoảng 9.521 USD/tấn (2015), sản lượng 124.000 tấn. Nếu lấy mức giá cao nhất này so với giá hiện tại của Campuchia, giá của VN vẫn thấp hơn gần 5,5 USD/kg. Trong 5 tháng đầu năm 2018, VN đã xuất đến 108.000 tấn, gần bằng sản lượng tiêu của cả năm 2015. Giá tiêu bình quân hiện nay chỉ còn 3.537 USD/tấn. Giá xuất khẩu lao dốc, kéo theo giá tiêu nội địa hiện chỉ còn 56.000 - 57.000 đồng/kg, thấp kỷ lục trong 5 năm qua. Nguyên nhân chính do diện tích trồng tiêu tăng mất kiểm soát cung vượt cầu.
Ở khâu thương mại, khách hàng của tiêu Campuchia là EU, Mỹ, Nhật, Hàn... Còn VN là Mỹ, Ấn Độ, Pakistan. Đáng chú ý, khách hàng Ấn Độ của chúng ta cũng là nước xuất khẩu tiêu lớn thứ 2 thế giới. Chúng ta bán tiêu cho các nhà bán buôn tất nhiên khó mà được giá cao. Theo Hiệp hội Hồ tiêu VN (VPA), giá tiêu trên thị trường Ấn Độ hiện 335 rupee/kg (tương đương trên 5 USD), cao hơn của VN hơn 1,5 USD/kg. Để hạn chế tiêu giá rẻ của VN tràn vào nước này, cuối năm ngoái Ấn Độ đã ấn định mức giá nhập khẩu tối thiểu là 500 rupee/kg đồng thời cấm bán tiêu dưới mức 500 rupee/kg.
Liên quan đến chất lượng hạt tiêu, ông Đỗ Hà Nam, cựu Chủ tịch VPA, nhiều lần than phiền: Chất lượng hồ tiêu VN không đáp ứng được yêu cầu của các thị trường khó tính. Bên cạnh con số xuất khẩu lớn, VN vẫn phải nhập hồ tiêu chất lượng cao về để xuất vào các thị trường khó tính như Nhật. Tiêu của VN vào châu Âu rất ít.
Cứ thế này, chúng ta mãi mãi chỉ là những người lấy công làm lời dù mang tiếng là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới ở nhiều loại nông sản.